Separatis atawa separatisme politik nakeuh saboh buët keu meurumpok dèëlat nanggroë ngon peumeuklèh saboh wilayah atawa kawan manusia (bisajih buët nyan meukawan ngon niët nasionalisme nyang kong) dari saboh ngon wilayah la'én. Istilah separatis nyan payah that jiteurimong le ureuëng nyang jeuët keu anggèta meuhat dari saboh-saboh kawan peuneudong separatis nyan, le ureuëng nyang ngui niët separatis istilahnyan gasa. Bagi ureuëng separatis istilah peuteuntèe nasib droë leubèh adé lam peukara.

Teuntra separatis OLF di Kenya ngon beudé AK-47.

Buët separatis nyan ladôm ngon curak siyasat ngon damèe. Ka na buët nyan nyang damèe di Quebec, Kanada lam lhèe plôh thôn nyoë. Buët lageè nyan saban cit watèe meupisah Chekoslowakia ngon Rusia. Singapura glah nibak Federasi Malaysia lagèe nyan cit.

Separatisme ladôm na cit ngon buët tuëng bila nyang gasa keu cara cok pulang saboh-saboh wilayah. Ban saboh dônya na macam dum kawan separatis nyang meubuët lageè nyan nyang jingui buët gasa keu cara cok pulang nanggroë, ngon niët keuneulheuëh nakeuh peumerdèka naggroë. Na lam jeunèh separatis lagèe nyan nakeuh kawan Basque ETA di Peurancih ngon Spanyol, separatis Sikh di India bak thôn 1980, IRA di Irlandia.