'''Acèh''' yakni saboh daerah kusuih atawa naggroe nyang leubeh rayek kuasa nibak [[propinsi]] laen di Indonesia nyang na di pulo [[Ruja]] atawa jinoe geukheun pulo [[Sumatra]]. Acèh nakeuh propinsi nyang neudeuk jih blah ujong rot barat diwilayah [[Indônèsia]]. Blah rot ateuëh na [[La’ôt Banggali]], [[La'ôt Hindia]] blah rot barat, [[Seulat Malaka]] blah rot timu ngon blah tunggararot tunong na ladom wilayah propinsi [[Sumatra Utara]]. Nang nanggroë Acèh nakeuh [[Banda Acèh]].
== Tarèh ==
BakNibak masa SôleutanSultan [[Éseukanda Muda|Iskandar Muda]] Meukuta Peukasa Alam mat kuwasakuasa, Acèh nakeuh saboh nanggroë nyang leupah that kaya ngon makmu. Yôh nyan, wilayah [[Keurajeuën Acèh Darussalam]] trôk u binèh pasi [[Minangkabau]]. KuwasaKuasa Acèh trôk cit keudéh u [[Perak|Pirak]], jazirahMalaysia Meulayujinoe. Keurajeuën Acèh Darussalam bak masa nyan ka na hubôngan ngon keurajeuën-keurajeuën la’én lam dônya, lagèë Keurajeuën [[Tureuki Utsmani]], [[Mughal]] di Hindustan, [[Safawi]] di [[Iran]] jinoë, [[Maghréb]], [[Inggréh]], [[Peutugéh]] ngon le la’én lom keurajeuën nyang na lam dônya yôh masa nyan.
== Geografi ==
Acèh nakeuh saboh propinsi nyang teuduek diblah rot ateuh garéh khatulistiwa. Luwah Acèh nakeuh 55.392 km<sup>2</sup>. Tanöh Acèh mandum jiduek lamnibak pulo [[Sumatra]], [[Indônèsia]]. Seulaén di pulo nyan, wilayah jihAceh na cit bak pulo-pulo nyang ubeut, lagèe Pulo [[Simeulue]], Pulo Breueh, Pulo Nasi dan Sabang. Da'irahDaerah Acèh nakeuhna sit nyang meugunong-gunong. Mandum nyan teuduek di da'irahdaerah [[Gayo]] yakni wilayah Aceh nyang timang bak teungoh. Da'irahDaerah di Acèh nyang paléng manyang nakeuh [[Gunong Leuser]] nyang manyang jih trok 3.404 mètè di ateuh la'ôt. DiBak teungöh-teungöhteungoh tanoh Acèh na [[Danau La'ôt Tawar]] nyang uroe nyoe jiwoe u wilayah [[Acèh Teungoh|Aceh Teungoh]].
Keuadaan cuaca di Acèh nakeuh su-um, atawa tropis. Rata-rata su-um jih antara 23<sup>°</sup>—32<sup>°</sup>C di da'irah rab ngön la-ôt; atawa 12<sup>°</sup>—22<sup>°</sup>C meunyoe di da'irah nyang manyang. Tiep thôn, musém ujeun di Acèh nakeuh bak antara 1.000 sampo 3.000 mm.
